De psoas en het chakrasysteem: hoe staat dit met elkaar in verbinding?

Diep in je lichaam ligt de psoas spier (de volledige naam in Iliopsoas). Dit is de (enige) spiergroep die de verbinding vormt tussen je boven- en onderlichaam. De psoas spier loopt van de het diafragma, je zwevende ribben en lendenwervels, door je bekken naar de binnenkant van je bovenbenen. De psoas kan ook letterlijk vertaald worden als de energie die naar beneden loopt van je middellijn naar je benen en voeten. De psoas is gekoppeld aan de autonome (zelfsturende) reactie van je lichaam op stress en wordt daarom ook wel de ‘spier van de ziel’ genoemd. De spier is ook de link tussen je centraal zenuwstelsel en je enterische (spijsvertering) zenuwstelsel.

‘Open je ogen en keer terug naar de kern binnen in de kern van jezelf.’ – Rûmî

De psoas: de spier van je ziel

Volgens de traditie van het taoïsme wordt de psoas gezien als ‘de spier van de ziel’. In de woordenboeken wordt het woord beschreven als de ziel van je immateriële essentie, een bezield principe, je wezen, actief en essentieel; het moraal en de emotionele aard van de mens. De mate van spanning in de psoas en klachten in het gebied van het bekken en de onderrug kunnen veel zeggen over hoe het met iemand gaat. Het gehele lichaam laat eigenlijk zien wat er in onze ziel omgaat. Het vertelt, vaak eerlijker dan ons gedrag, of wat we bewust met anderen delen, een verhaal over onze levenservaringen tot nu toe en hoe we in het leven staan. Sommige delen van ons lichaam, zoals de psoas spier, communiceren dat echter duidelijker dan andere delen. Het is misschien accurater om de psoas de spier van het gevoel te noemen, aangezien hij reageert op onze emotionele- en daarmee onze neurologische staat.

Wat heeft deze spier met emoties te maken?

Naast dat we onze spieren bewust kunnen aan- en ontspannen, reageren onze spieren ook op signalen van het autonome zenuwstelsel. De naam van dit zenuwstelsel zegt het al: het stuurt zichzelf aan; wij hebben hier met ons bewustzijn maar een beperkte invloed op. Het autonome zenuwstelsel reageert met name op prikkels die ons vertellen of we veilig zijn of in gevaar verkeren en is dan ook sterk gerelateerd aan onze emoties. Wat we rationeel als gevaarlijk beschouwen, of feitelijk gevaarlijk is, hoeft niet overeen te komen met wat ons een gevoel van onveiligheid geeft. Ons gevoel is zeer subjectief gekleurd door onze eerdere ervaringen.

Reageren op gevaar

Op het moment dat je zenuwstelsel registreert dat je niet meer helemaal veilig bent, zet het vliegensvlug een aantal processen in werking in het lichaam die ervoor zorgen dat je snel actie kunt ondernemen. Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog, spierspanning stijgt en je pupillen worden groter. Een van de meest primitieve vluchtreacties is om je op te rollen in de foetushouding of in ieder geval je knieën naar je borst te trekken. Deze reactie is gericht op het beschermen van je vitale organen. Je maakt je klein en beschermt daarmee je kwetsbare buik en borst. Het is je psoas spier die deze krachtige reflexreactie razendsnel uitvoert. Zo snel, dat we ons er soms achteraf een beetje voor schamen als de reactie overdreven bleek te zijn en er helemaal geen gevaar was. Een andere reactie waarbij de psoas een belangrijke rol speelt is wegrennen.

Chronische stress

Hoewel we allemaal soms ergens flink van schrikken of misschien zelfs wel eens echt zijn aangevallen, is dat niet het soort stress waar de meeste mensen dagelijks mee te maken krijgen. Het is de stress die we ervaren door werkdruk, relatieproblemen, maar ook onverwerkt trauma en negatieve emoties, die veelal psoas klachten veroorzaakt. Deze chronische, laaggradige stress activeert ook het autonome zenuwstelsel en zorgt voor een chronische staat van paraatheid in het lichaam. De psoas is dan dus continue alert, zodat je ieder moment kunt wegrennen of je klein kunt maken. Dit zorgt voor een opbouwende spanning in de spier. Deze spanning komt vaak niet tot ontlading omdat de uiteindelijke actie waarvoor de spier alert is nooit plaatsvindt. Dit gebrek aan ontlading versterkt de vicieuze cirkel van chronische stress en lichamelijk ongemak.

Hoe voel je je als deze spier gespannen is, en wanneer hij ontspannen is?

Een gespannen psoas kan verschillende klachten geven. Pijn in de liezen is een veel voorkomende klacht, wat door veel zitten vaak erger wordt omdat dit de psoas langdurig in een korte en gespannen staat houdt. Omdat de psoas zich langs de onderrug beweegt en zich aan het diafragma hecht, geeft spanning in de psoas vaak onderrug klachten. De verbinding met het diafragma zorgt ervoor dat de psoas ook invloed heeft op de ademhaling en omgekeerd. Hoog in de borst ademen en spanning in het diafragma gaan dan ook vaak samen met spanning in de psoas. Daarnaast kan chronische spanning in de psoas zorgen voor klachten rondom het bekken en de heupen. Dit zijn complexe structuren waar veel gewrichten, pezen en spieren samenkomen. Een onbalans in een sterke spier zoals de psoas, beïnvloedt het hele gebied en de balans tussen deze verschillende structuren.

Hoe kun je goed voor je psoas zorgen?

Er zijn verschillende oefeningen die je kunt doen die helpen de psoas te stretchen en te ontspannen. Je kunt hierbij denken aan ontspanningsoefening waarbij je de psoas spier in ruststand brengt of verschillende yoga-oefeningen waarbij je de voorkant van het lichaam, met name de liezen, stretcht. Belangrijker dan specifieke oefeningen is echter dat je ziet dat spanning in de psoas niet een probleem is dat in een isolement ontstaat, maar een reflectie is van de mate van stress die je bewust of onbewust ervaart. Mijn advies is dan ook om aanpassingen te maken in je leefstijl die, naast de symptomen, ook de oorzaak aanpakken. Met onderstaande tips kom je een heel eind!

5 tips van een therapeut

1. Zorg dat je niet te lang zit. Onderbreek werkdagen achter de laptop met ieder uur een paar minuten wandelen. Maak daarnaast regelmatig een langere wandeling waarbij je bewust je core licht aanspant en ook je bilspieren aanspreekt tijdens het lopen.
2. Wees je bewust van je ademhaling. Spanning in de psoas kan spanning geven in het diafragma en daarmee de ademhaling oppervlakkiger maken. Een diepe diafragma ademhaling helpt de psoas te ontspannen.
3. Geef uiting aan je emoties. “Maak van je hart geen moordkuil” is een passende uitspraak. Uit je niet alleen verbaal, maar ook via je lichaam. Even de muziek hard aanzetten en dansen alsof niemand kijkt kan een hoop opgebouwde spanning opruimen en daarmee je psoas ontspannen. Heb je jonge kinderen? Bekijk dan hoe zij dat doen... kinderen zijn namelijk veel ongeremder in het uiten van hun emoties. Zij staan instinctief dichter bij onze natuurlijke reactie om stress direct te ontladen. Door aangeleerd gedrag en conditionering wordt deze instinctieve gave, naarmate je opgroeit, vaak een stuk minder gebruikt.
4. Pak net wat vaker een fitness- of yogalesje mee. Bij voorkeur een les die niet al te passief is omdat dit je ook helpt de structuren rondom je psoas te versterken en niet enkel te stretchen. Je yogales combineren met wat krachttraining is dan ook een goed idee. Heb je nog helemaal geen ervaring met fitness of yoga volg dan lessen zodat je de oefeningen ook goed uitvoert. Doe ook regelmatig ontspanningsoefeningen voor je psoas spier.
5. Als je merkt dat je chronische stressklachten hebt en je psoas gespannen blijft, is het raadzaam een afspraak te maken bij een fysiotherapeut of een andere therapie die is gericht op het ontladen van spanning via het lichaam, wat veelal begint in het gebied rondom de psoas. Omdat deze ontlading vanuit het zenuwstelsel gebeurt is het effect veelal dieper en structureler dan het ontladen op spierniveau. Ga daarnaast aan de slag met een (hypno)therapeut om de oorzaak van je stress of trauma op te lossen, hierdoor komt ook je zenuwstelsel weer tot rust en zal je psoas spier ook ontspannen.

Meer lezen over de psoas spier?

In het boek Psoas, de spiegel van de ziel vertelt Liz Koch hoe je de psoas kunnen activeren en zo de balans in je autonome zenuwstelsel herstelt. Een fascinerend boek voor iedereen die bezig is met de vergroting van het lichaamsbewustzijn.

Chakrasysteem

Als de psoas soepel werkt, heeft dit positieve invloed op je chakras. Hieronder wordt hier meer over uitgelegd. Alhoewel je chakras en je energetische lichaam niet kunt zien kun je ze wel degelijk waarnemen/voelen. De ene persoon is hier zich meer van bewust dan de ander. Toch hebben de meeste mensen wel eens de ervaring gehad om bijvoorbeeld een sterke energie of krachtveld van een ander of zelfs een hele groep mensen op te merken. Denk aan vreugde, boosheid, verdriet, etc. Je ziet het niet maar het is er wel degelijk. Via taal zouden we zeggen ‘het hangt in de lucht’.

Chakra is een woord uit het Sanskriet dat een energetisch fenomeen omschrijft volgens Indiase, Chinese en Tibetaanse tradities. Een chakra stelt een wervelwind aan energie voor in je ‘subtiele’ lichaam, ook wel je aura genoemd. Volgens spirituele en genezende tradities bevindt het etherische (energetische) lichaam of krachtveld zich in je fysieke lichaam. Ook al is dit krachtveld onzichtbaar voor de meeste mensen, chakras nemen de vorm aan van een spiraal en draaikolk, waar het middelpunt van je energie zit. Fysicus en energiegenezer Barbara Brennan zegt het volgende: ‘Chakras zijn plekken in je lichaam die energie van buitenaf aanvoelen, ze vertellen je over de wereld om je heen.’

Het chakrasysteem is terug te leiden naar gesproken en geschreven tradities binnen in het Hindoeïsme, namelijk de Upanishads. Deze spirituele lessen zijn ook terug te vinden in eeuwenoude yoga-oefeningen, taoïstische alchemie, Japanse esoterie en het meridiaan stelsel van de Chinese acupunctuur. Chakra’s ontvangen en stralen energie uit, ze worden daarom ook wel portaals genoemd. Ze begeleiden je levensenergie door verschillende punten in je energetische lichaam. Deze zogeheten elektrabuizen van je levenskracht, prana, chi en je energie zijn met elkaar verbonden via de belangrijkste chakrapunten.

De belangrijkste chakras gaan gepaard met een heel netwerk aan energiekanalen, ook wel nadi’s genoemd, naast het autonome zenuwstelsel en de zenuwknoop van de achterwortel van het ruggenmerg. Als je de nadi’s beschouwt binnen het Chinese meridiaanstelsel, zijn ze te zien in het fysieke lichaam.

Auraveld

In de jaren 30 was door middel van kirlian-fotografie de krachtvelden te zien die rond de randen van objecten zaten, iets wat daarvoor alleen maar over gesproken werd in eeuwenoude tradities met betrekking tot het auraveld. Hierna volgde er een uitgebreid onderzoek. Wetenschapper dr. Valerie Hunt heeft niet alleen het auraveld bestudeerd, maar ook de connectie met het chakrasysteem. Ze ontwikkelde een toestel om hoge frequenties mee te meten en zo kon ze bio-elektrische energie die mensen uitstralen opnemen.

Samen met de helderziende Rosalyn L Bruyere en Emilie Conrad, een ingenieur binnen de somatiek, kon ze het bestaan van een menselijk auraveld bewijzen. Met het zeven jaar durende project hebben Hunt en Bruyere niet alleen bewezen dat chakra’s bestaan, maar dat ze ook worden beïnvloed door onze gevoelens, gedachten en somatische (lichamelijke) ervaringen.

Bruyere, die het chakrasysteem uitvoerig heeft bestudeerd, zag ook in dat het auraveld en de bijbehorende chakras niet alleen een onderdeel zijn van onze persoonlijke reis, maar ook een uiting van het magneetveld van de aarde. ‘Chakras, auravelden en elektromagnetische velden zijn net zo oud als de aarde zelf. Juist met het chakrasysteem kun je ontwaken. Je chakras laten je zien hoe je omgaat met de realiteit en hoe je omgaat met jezelf, anderen, de wereld en het leven.’

Chakras en je Psoas

Er zijn zeven belangrijke chakras die langs de middellijn van het menselijk lichaam liggen. Ze lopen van beneden naar boven, de eerste is dus de wortelchakra. De eerste drie liggen op de plek van de psoas. Hoewel de locatie van de Psoas de drie lagere Chakras (wortel, navel en zonnevlecht) omringd, verspreidt zijn volledige expressie zich omhoog naar het hart en opent zich dan verder naar de hogere Psychische Centra. Met andere woorden, wanneer de Psoas bevrijd is van remming, beweegt zijn volledige expressie zich zowel naar beneden in de aarde als naar boven en verbindt ons met het grotere universum. Het is een 360-graden, multidirectionele en multidimensionale lotusbloem die door elke vezel van ons wezen bloeit als een steunpunt voor volhartige menselijke expressie.

Ook al komt de psoas niet in contact met de drie lagere chakras (wortel chakra, sacraal chakra en zonnevlecht chakra), als de spier ongehinderd is door opgeslagen, onverwerkte emoties, vloeien je gevoelens omhoog in je hart en vervolgens naar de hogere geestelijke punten. Kortom, als de psoas niet wordt gehinderd, vloeien je gevoelens in de aarde en weer terug om je in verbinding te brengen met het universum. Het is een multidimensionale lotusbloem, die 360 graden draait en bloeit in elk deel van je lichaam; de spil van je emoties.

De Wortel Chakra

Bij de eerste en krachtige Wortel Chakra is het van belang dat je geaard en verbonden bent. Deze chakra ligt aan je ruggengraat bij je perineum en anus en hoort bij het element aarde. De wortelchakra is gelinkt aan de manier waarop jij verbonden bent met de aarde, hoe de aarde op jou reageert en je loslaat in een draaiende wereld. Pas als je geaard bent, kun je een geordend en samenhangend leven leiden en de aspecten van jezelf onderscheiden.

De Wortel Chakra staat in verbinding met je tastzin, pijn, genot, de kracht in je benen, je bijnieren en je oriëntatiegevoel. De chakra draait om overleven en de kleur is rood. Als de chakra verstoord raakt, dan voel je je angstig, onzeker en gefrustreerd, aangezien hier problemen wat betreft intimiteit en trauma (die ook in verbinding staan met je psoas) worden ervaren en verwerkt.

De Sacraal Chakra

De centrale Sacraal Chakra beschrijft je persoonlijke relaties, zelfvoldoening en seksueel verlangen. De chakra ligt tussen en achter je genitaliën en heiligbeen. Dit portaal wordt ook wel de hara of tan tien genoemd en is de kern van de zwaartekracht in je lichaam. In de baarmoeder ontstaat er een krachtige energie uit de embryonale levensboom die via de navelstreng je lichaam in stroomt en bijdraagt aan je wezen.

De Sacraal Chakra hoort bij het element water en is gelinkt aan je emotionele lichaam, immuunsysteem en de manier waarop je grenzen stelt en in stand houdt. Het reguleert je geslachtsorganen, voortplantingsvermogen, seksueel verlangen en de mate waarin je bereid bent om je emoties te voelen. De kleur van deze chakra is oranje. Als de Sacraal Chakra niet in balans is, voel je dat in je bekken of spijsvertering. Er kan ook een hormonale onbalans zijn of dat je geïrriteerd of verlegen bent. Bovendien kun je geobsedeerd raken met seks en macht. Bij deze chakra moet je denken aan je tevredenheid, intuïtie, creativiteit en de manier waarop je je thuis voelt.

De Zonnevlecht Chakra

De Zonnevlecht Chakra beschrijft je integriteit, zelfactualisatie zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid. Ironisch genoeg leren mensen vaak via deze chakra hoe ze hun psoas kunnen besturen. Door spanning vast te houden of uit dit portaal te halen, probeer je een doel te bereiken in een leven dat erg onvoorspelbaar is. Maar door dat te doen, raak je niet meer geaard en verlies je de verbinding met je hogere chakra’s. De chakra ligt tussen je borstbeen en navel en de zonnevlecht is de kern van je zonnevlecht chakra. Net zoals de zon, is de kleur ervan goudgeel en het bijbehorende element is vuur.

Vanuit je Zonnevlecht Chakra vind je je wilskracht, kun je de juiste beslissing nemen en een gezond ego creëren. Op deze plek in je lichaam verteer je niet alleen je eten, maar verwerk je ook nieuwe ervaringen in het leven. De zonnevlechtchakra is gelinkt aan je pancreas, enzymen en de verhouding van vetten en eiwitten. Als de chakra verstoord raakt, heb je misschien een laag zelfbeeld, last van een eetstoornis of depressie, ben je besluiteloos, maak je slechte keuzes of ervaar je veel kwade gevoelens. Door middel van deze chakra kun je je verantwoordelijk en productief gedragen. Je straalt en bent de beste versie van jezelf.

De Hart Chakra

De Hart Chakra beschrijft je wijsheid, kracht, balans en liefde. Als je geaard en verbonden bent met deze chakra, vind je pas je ware passie en kun je die uiten. De hartchakra is een plek van dualiteit, er is een balans tussen tegenpolen: yin en yang, Eros en Thanatos, man en vrouw. Al deze dingen zijn in harmonie met het portaal van het hart.

Het bijbehorende element van de chakra is lucht en de kleur is groen. Onvoorwaardelijke liefde, hoop, compassie, je identiteit, vertrouwen, vergevensgezindheid, stabiliteit en balans. Dat zijn de zaken die gelinkt zijn aan je vierde chakra. Je Hart Chakra reguleert je zwezerik en als die verstoord raakt, ondervind je misschien problemen met je bovenrug, schouder, longen, ademhaling of je ruggengraat. Ook kun je wanhopig, jaloers of angstig zijn. Je compleet voelen is een essentieel onderdeel van de hartchakra, de plek waar je compassie, empathie en optimisme centraal staan.

De Keel Chakra

De belangrijkste energie in je Keel Chakra komt voort uit eerlijke communicatie. Sommigen beweren dat de vezels van je psoas vloeien door je vijfde chakra. De Keel Chakra ligt ter hoogte van je schildklier en staat om verbinding met alle stadia van genezing. Deze chakra heeft vooral nauw contact met je Wortel Chakra, omdat hier je verlangens uitgesproken worden.

De bijbehorende kleur is blauw en bij deze chakra zijn vertrouwen, loyaliteit, wijsheid, zelfvertrouwen, intelligentie en de waarheid van belang. De keelchakra reguleert je schildklier, waar de hormonen invloed hebben op alle organen, spieren en cellen. In je schildklier is er een link tussen je hormonen en je metabolisme en de functie van je organen. Je hartslag, cholesterol, gewicht, energieniveau, spierkracht, de conditie van je huid, menstruatie en je geheugen worden allemaal beïnvloed.

Deze chakra staat ook in verbinding met je bijschildklier, trachea, halswervels, stembanden, nek, schouders, armen, handen, slokdarm, mond, tanden en tandvlees. De Keel Chakra focust zich op communicatie, creativiteit en genezing. Als je geaard bent, kun je verantwoording nemen voor je eigen belangen en gebruikmaken van je zelfkennis. Je spreekt de waarheid vanuit je vijfde chakra.

De zesde en zevende chakras

De 3^e oog chakra (zesde) en Kroon Chakra (zevende) zijn het venster naar je ziel en de poort naar een mysterieuze onbekende wereld. Beide chakras zijn gelegen in je schedel binnen in de pijnappelklier of in het midden van je twee hersenhelften, en boven het hoofd als hoogste punt in ons geboorterecht – een ware ontwaakte aanwezigheid.

Bron: Liz Koch – coreawareness.com